ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ

Ο Γιαπωνέζος Μαραθωνοδρόμος Keizo Yamada αφού έτρεξε τρεις Μαραθώνιους συνολικά την τελευταία χρόνιά, πήρε την μεγάλη απόφαση να αποσυρθεί από την αγωνιστική δραστηριότητα στην ηλικία της νιότης των 81 ετών. Ο Γιαπωνέζος Μαραθωνοδρόμος Yamada δεν είναι όποιος κι όποιος. Το 1952 πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Ελσίνκι. Την επόμενη χρονιά είχε τη μεγαλύτερη επιτυχία της αθλητικής του καριέρας, κερδίζοντας τον Μαραθώνιο της Βοστόνης. Έκτοτε, η Βοστόνη έγινε και ο αγαπημένος του προορισμός αφού πήρε μέρος συνολικά 19 φορές στον Μαραθώνιο της πόλης με τελευταία φορά φέτος, το έτος 2009. Τερμάτισε σε 5 ώρες και 34 λεπτά ενώ ένα μήνα πριν είχε τερματίσει και στον Μαραθώνιο του Τόκιο. Ο «Σιδερένιος Άνδρας» όπως είναι το παρατσούκλι του θα συνεχίσει βέβαια τις δρομικές του προπονήσεις των περίπου 20 χιλιομέτρων ημερησίως, αλλά θα σταματήσει να αγωνίζεται σε Μαραθώνιους.

Ο ίδιος δηλώνει: «Δεν γίνομαι φυσικά νεότερος και πλέον δεν θα συνεχίσω να τρέχω σε Μαραθώνιους Δρόμους. Όμως θα συνεχίσω να τρέχω για την διασκέδαση μου, αλλά και για να κρατιέμαι σε καλή φόρμα».

Έχει απόλυτο δίκιο. Κατ αρχή γιατί είχε την τόλμη να βάλει ένα τέρμα από τη στιγμή που ένοιωσε πως ήρθε η ώρα – έστω και στα 81 του – δύσκολο για Δρομέα και έπειτα γιατί ακόμα κι εκτός αγώνων Μαραθώνιου Δρόμου παραμένει ένας ρομαντικά αμετανόητος αθλητής. Όποιος προπονείται και αγωνίζεται πάνω από 60 χρόνια ξέρει ότι ο πρωταθλητισμός και η ισορροπία της άθλησης δεν μπορούν να δέσουν αρμονικά.

Όμως όπως ενέπνευσε τους δρομείς του κόσμου το 1952 – 1953, έτσι εμπνέει ακόμα και σήμερα εμάς, την ίδια κατηγορία ανθρώπων με την γενναία απόφαση του.

Ποιος αλήθεια είπε πως η ζωή είναι ένας αγώνας δρόμου; Ένας αγώνας με όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί συναρπαστικός. Γεμάτος από δύσκολες κακοτράχαλες ανηφοριές, απότομες κατηφοριές, εφιαλτικές αγωνίες, ανείπωτες χαρές και δυσβάσταχτο πόνο. Ένας αμφίρροπος αγώνας δρόμου, αμφίβολος για τη διάρκειά του, που τον κερδίζει εκείνος που περνάει τη γραμμή του τερματισμού τελευταίος. Το ερώτημα προβάλλει αδυσώπητο: Μπορούμε να επιμηκύνουμε την απόσταση; Ή, μπορούμε άραγε να βελτιώσουμε την ποιότητα αυτής της διαδρομής;

Η μακροζωία είναι ένα πανανθρώπινο αίτημα. Απασχολεί κυρίως όσους πέρασαν το κατώφλι της μέσης ηλικίας και νιώθουν έντρομοι πως, αργά αλλά σταθερά, οι δυνάμεις τούς εγκαταλείπουν. Μερικοί, ωστόσο, αγωνίζονται να διατηρηθούν ακμαίοι με νύχια και με δόντια, εξαπατώντας προφανώς τους εαυτούς τους και το περιβάλλον τους. Άλλοι έχουν παραδοθεί από κάθε προσπάθεια, έχουν σηκώσει λευκή σημαία, απελπισμένα έρμαια στη διαδικασία φθοράς που σταδιακά τους μεταμορφώνει. Πολλοί αδυνατούν να συνηθίσουν την ιδέα των γηρατειών.

Τα μυστικά της μακροζωίας παρέμειναν επτασφράγιστα κλειστά σε όλη την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας. Η αγωνία του ανθρώπου που γερνάει πέρασε σε όλες τις μορφές τέχνης, από τις ελαιογραφίες του Γκόγια μέχρι τις ποιητικές σελίδες του Γκαίτε. Ο Φάουστ προτιμάει να συνάψει συμφωνία με το δαιμόνιο Μεφιστοφελή, με αντάλλαγμα τη διατήρηση της νεότητας και τη δυνατότητα πρόσβασης στην απόλυτη γνώση. Ο Ντόριαν Γκρέυ, στο μυθιστόρημα του Όσκαρ Ουάιλντ, παραμένει διαχρονικά αμετάβλητος, ενώ παρατηρεί το πορτραίτο του να γερνάει με τον καιρό. Ο δικός μας Νίκος Καζαντζάκης ήθελε να κατέβει στο σταυροδρόμι, ν’ απλώσει το χέρι και ν’ αρχίσει να ζητιανεύει από τους διαβάτες «ένα τέταρτο της ώρας ο καθένας». Στα 1911, ο Καβάφης έγραφε σ’ ένα του ποίημα:

«Οι περασμένες μέρες πίσω μένουν,

μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων,

τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,

κρύα κεριά, λιωμένα και κυρτά».

Την ίδια ώρα οι επιστήμονες δίνουν το δικό τους αγώνα. Και στο εργαστήριο, κατάφεραν να διπλασιάσουν, ή να τριπλασιάσουν, το προσδόκιμο επιβίωσης σε μύγες και σε σκουλήκια. Η εωσφορική τους αλαζονεία έφθασε στο σημείο να φιλοδοξούν πως θα επιτύχουν κάτι ανάλογο και στον άνθρωπο. Κι ας γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι βιολογικοί κανόνες, που οδηγούν τα έμβια όντα να γεννιούνται, να επιζούν για ένα προκαθορισμένο χρονικό διάστημα και, στη συνέχεια, να φθείρονται και να πεθαίνουν, είναι παντοδύναμοι κι απαραβίαστοι.

Οι περισσότεροι ερευνητές ονειρεύονται την πιθανότητα να επιτύχουν σύντομα, μαζί με την παράταση της ζωής, και την ποιοτική της βελτίωση. Η έρευνα έχει αρχίσει θαρραλέα να εξετάζει τη δυνατότητα του ανθρώπου να διανύει τη δεύτερη εκατονταετία της ζωής του, έχοντας απαλό δέρμα, σφριγηλούς μυς, οξεία όραση, υψηλή ενέργεια και σεξουαλική ικανότητα, όπως στην πρώτη του νιότη.

Η ιστορία αποδείχτηκε σύμμαχος με τους ερευνητές και τις φιλοδοξίες τους. Στην αρχή του εικοστού αιώνα, το προσδόκιμο επιβίωσης για κάποιον που γεννιόταν στις ΗΠΑ ήταν τα 47 χρόνια. Στα μέσα του αιώνα ήταν λίγο μεγαλύτερο, παρά τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές που συνεπάγονταν οι δυο Παγκόσμιοι πόλεμοι και η πανδημία της Ασιατικής γρίπης του 1918. Είχαν προηγηθεί φυσικά οι πρόοδοι στην ποιοτική παρασκευή και διάθεση των τροφίμων, η διαθεσιμότητα των βιταμινών και η ανακάλυψη της πενικιλίνης και τόσων άλλων αντιβιοτικών, για την καταπολέμηση των θανατηφόρων μικροβιακών νοσημάτων. Τις τελευταίες δεκαετίες, το προσδόκιμο επιβίωσης αναρριχήθηκε αξιόλογα. Πιστεύεται ότι, ένα παιδί που γεννιέται σήμερα στις ΗΠΑ μπορεί να ελπίζει πως θα γιορτάσει κάποτε τα εκατοστά του γενέθλια.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »