ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ

Η Ελλάδα και οι άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης (Ιταλία, Ισπανία, Κύπρος, Μάλτα) έχουν τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στην Ευρώπη, καθώς περίπου ένα στα πέντε παιδιά (ποσοστό 18% έως 21% ανάλογα με τη χώρα) είναι παχύσαρκο.

Αυτό προκύπτει από τα τελευταία στοιχεία για τα έτη 2015-2017 που παρουσίασε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Μελέτη της Παχυσαρκίας στη Βιέννη. Τα χαμηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας, από 5% έως 9% του συνόλου των παιδιών, υπάρχουν σε Γαλλία, Νορβηγία, Ιρλανδία, Λετονία και Δανία.

Ο Ζοάο Μπρέντα, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Γραφείου του ΠΟΥ για την Πρόληψη και τον Έλεγχο των Μη Μεταδιδόμενων Ασθενειών, δήλωσε ότι «σε χώρες όπως η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, παρόλο που τα ποσοστά είναι υψηλά, έχει υπάρξει μια σημαντική μείωση, που οφείλεται στην πολύ σημαντική προσπάθεια, την οποία αυτές οι χώρες έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια για τον έλεγχο της παιδικής παχυσαρκίας». «Είναι σημαντικό να αυξηθεί η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών από τα παιδιά και αντίθετα να μειωθεί η κατανάλωση γλυκών και αναψυκτικών με ζάχαρη», πρόσθεσε.

Στο ίδιο συνέδριο τονίσθηκε ότι υπέρβαροι και παχύσαρκοι κινδυνεύουν περισσότερο με τουλάχιστον 12 διαφορετικούς καρκίνους, πέντε περισσότερους από ότι πριν μια δεκαετία, σύμφωνα με μια νέα έκθεση του Παγκόσμιου Ταμείου Έρευνας για τον Καρκίνο (WCRF), που δόθηκε στη δημοσιότητα.

Οι καρκίνοι αυτοί είναι του ήπατος, των ωοθηκών, του προστάτη (προχωρημένος), του στομάχου, του στόματος και του λαιμού, του εντέρου, του μαστού (μετά την εμμηνόπαυση), της ουροδόχου κύστης, των νεφρών, του οισοφάγου, του παγκρέατος και της μήτρας (ενδομητρίου).

Ο κίνδυνος καρκίνου αυξάνει με την τακτική κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη, επειδή αυτά αυξάνουν την παχυσαρκία. Η σωματική άσκηση μειώνει τον κίνδυνο τριών καρκίνων (εντέρου, μαστού και μήτρας), όπως και η υγιεινή διατροφή με λίγα κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα. Το αλκοόλ αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο έξι καρκίνων (στομάχου, παχέος εντέρου, ήπατος, στόματος-λαιμού, οισοφάγου και μαστού).

Η μελέτη τονίζει ότι η σωματική αδράνεια, σε συνδυασμό με το γρήγορο και επεξεργασμένο φαγητό, που ευνοούν την αύξηση του πάχους, οδηγούν σε δραματικές αυξήσεις στα ποσοστά των καρκίνων διεθνώς. Περίπου ένας στους έξι θανάτους παγκοσμίως οφείλεται σε καρκίνο.

Με πάνω από 3,7 εκατομμύρια νέα περιστατικά και 1,9 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, ο καρκίνος αντιπροσωπεύει τη δεύτερη σημαντικότερη αιτία θανάτου στην Ευρώπη. Παγκοσμίως ο καρκίνος σκοτώνει περίπου 8,2 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως (13% του συνόλου). Η Ευρώπη έχει το ένα όγδοο του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά το ένα τέταρτο των περιστατικών καρκίνου (3,7 εκατ. νέοι ασθενείς κάθε χρόνο).

Μια νέα έρευνα που παρουσιάσθηκε στο ίδιο συνέδριο, δείχνει ότι τα υπέρβαρα παιδιά που αυξάνουν πολύ το βάρος τους κατά την εφηβεία, κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνο του παχέος εντέρου, όταν μεγαλώσουν. Τα υπέρβαρα αγόρια στην παιδική ηλικία, που όμως δεν βάζουν παραπανίσια κιλά κατά την εφηβεία, δεν αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο ως ενήλικες.

Οι Σουηδοί ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Τζίμι Σέλιντ του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ, ανέλυσαν στοιχεία για σχεδόν 38.000 αγόρια, που παρακολουθήθηκαν για 38 χρόνια. Όσα παιδιά στα οκτώ χρόνια τους ήσαν υπέρβαρα ή παχύσαρκα και στη συνέχεια, κατά την εφηβεία, πάχυναν και άλλο, είχαν κατά μέσο όρο 48% μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου μετά την ενηλικίωσή τους, σε σχέση με τους πιο αδύνατους συνομηλίκους τους.

Μια άλλη σουηδική μελέτη που ανακοινώθηκε στο ίδιο συνέδριο, δείχνει ότι τα υπέρβαρα αγόρια στην εφηβεία κινδυνεύουν περισσότερο από καρδιακή ανεπάρκεια ως ενήλικες. Δεν υπάρχει κίνδυνος για τα υπέρβαρα που παιδιά που αδυνατίζουν ως έφηβοι.

Η μελέτη επίσης του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ, με επικεφαλής τη δρα Μαρία Μπίτζελ, έγινε στα ίδια 38.000 παιδιά. Διαπιστώθηκε ότι τα αγόρια με φυσιολογικό βάρος στην ηλικία των οκτώ ετών, που έγιναν υπέρβαρα στην εφηβεία, είχαν τριπλάσια πιθανότητα να διαγνωσθούν με καρδιακή ανεπάρκεια αργότερα στη ζωή τους. Ο κίνδυνος ήταν τόσο μεγαλύτερος, όσο περισσότερα κιλά είχε πάρει ο έφηβος.

Οι πιο κρίσιμες περίοδοι για την εκδήλωση της παχυσαρκίας στα παιδιά, είναι η νεογνική περίοδος, η ηλικία των 6-7 ετών και η εφηβεία.

Ας δούμε το γιατί:

• Το βάρος του νεογνού, επηρεάζεται σημαντικά από τις διατροφικές συνήθειες της μητέρας. Το βάρος επίσης της μητέρας πριν τη σύλληψη παίζει μεγάλο ρόλο. Αν το βάρος νεογνού είναι πάνω από 4 ½ κιλά, προδιαθέτει για εκδήλωση παχυσαρκίας αργότερα. Αντίθετα το χαμηλό βάρος γέννησης του νεογνού συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για Σακχαρώδη Διαβήτη και Καρδιαγγειακές νόσους στην ενήλικο ζωή.

• Η ηλικία των 6-7 ετών είναι η περίοδος της απότομης αύξησης των λιποκυττάρων. Εάν η φυσιολογική αυτή αύξηση γίνει νωρίτερα ή με πολύ γρήγορο ρυθμό, το παιδί θα παρουσιάζει μεγάλο κίνδυνο και τάση για παχυσαρκία.

• Η περίοδος της εφηβείας απαιτεί επίσης προσοχή, διότι οι ορμονικές μεταβολές συμβάλλουν στην αύξηση των λιποκυττάρων και στην ανακατανομή του λίπους στο σώμα του παιδιού. Αρνητικό ρόλο επιπλέον μπορεί να παίζουν διάφοροι ψυχολογικοί παράγοντες και αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες που παρουσιάζονται σε αυτή τη φάση της ζωής. Η εμφάνιση παχυσαρκίας κατά την εφηβεία, παραμένει κατά 50-70% στην ενήλικο ζωή με συνέπεια κυρίως την αυξημένη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά επεισόδια και σακχαρώδη διαβήτη στους ενήλικες.

Μελέτη που έγινε από ερευνητές της Cleveland Clinic και της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, διαπίστωσε ότι οι παχύσαρκοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τους καπνιστές, καθώς το επιπλέον βάρος αφαιρεί κατά 47% περισσότερα χρόνια ζωής συγκριτικά με το κάπνισμα, ενώ προκαλεί και παρόμοια απώλεια χρόνων ζωής όταν συγκριθεί με την υψηλή αρτηριακή πίεση.

Για τις ανάγκες της μελέτης αυτής χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία του 2014 και σύμφωνα με αυτά στις κύριες αιτίες απώλειας ζωής καταγράφηκε η παχυσαρκία, ο διαβήτης, το κάπνισμα, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η υψηλή χοληστερόλη. Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα άτομα που πέθαναν θα μπορούσαν να έχουν γλιτώσει αν είχαν αλλάξει έγκαιρα τρόπο ζωής.

Για να εκτιμηθεί ο αριθμός των ετών ζωής που χάθηκαν εξαιτίας καθεμίας από αυτές τις αιτίες (τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου), οι ερευνητές εξέτασαν τη μεταβολή της θνησιμότητας σε μια σειρά υποθετικών αμερικανικών πληθυσμών που καθένας τους εξάλειψε έναν παράγοντα κινδύνου, καθώς επίσης συνέκριναν τα αποτελέσματα με τη μεταβολή των ετών ζωής που χάθηκαν σε έναν πληθυσμό που εξάλειψε όλους τους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου.

Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Δρ. Glen Taksler από την Cleveland Clinic, οι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου που αφορούν ανθρώπινες συμπεριφορές αποτελούν σημαντικό λόγο θνησιμότητας.  Όπως είπε χαρακτηριστικά «τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της μελέτης τονίζουν τη σημασία της απώλειας βάρους, της διαχείρισης του διαβήτη και της υγιεινής διατροφής στον πληθυσμό των ΗΠΑ».

Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν επίσης ότι έπιασαν τόπο οι προσπάθειες των τελευταίων ετών ως προς τη διακοπή του καπνίσματος, καθώς πριν από 15 χρόνια ο καπνός βρισκόταν στην κορυφή της λίστας των αιτιών για πρόωρη απώλεια ζωής. Τώρα, οι τρεις από τις πέντε πρώτες αιτίες θανάτου όπως έδειξε η έρευνα, ήταν ο διαβήτης, η υπέρταση και η υψηλή χοληστερόλη και αυτές οι αιτίες, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορούν να αντιμετωπιστούν και είναι σημαντικό να καταλάβουν οι ασθενείς ότι η αντιμετώπιση αυτή θα τους προσδώσει χρόνια ζωής. Επιπροσθέτως, τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν τη σημασία της προληπτικής φροντίδας στην κλινική πρακτική και γιατί πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τους γιατρούς.

Οι ερευνητές, παρουσιάζοντας την εργασία τους στην Ετήσια Συνάντηση της Γενικής Εσωτερικής Ιατρικής 2017, τόνισαν επίσης ότι ορισμένα άτομα μπορεί να έχουν ανάγκες πολύ διαφορετικές από αυτές του ευρύτερου πληθυσμού. Για παράδειγμα, για έναν παχύσαρκο και αλκοολικό ασθενή, είναι σημαντικότετρη η παχυσαρκία, έχει μεγαλύτερο αντικτυπο στον πληθυσμό. Όπως ανέφερε ο Δρ. Taksler, παρόλο που οι ειδικοί γνωρίζουν την άμεση αιτία θανάτου ενός ασθενούς, για παράδειγμα καρκίνο του μαστού ή καρδιακή προσβολή, δεν γνωρίζουν πάντοτε τους παράγοντες που συμβάλλουν σ’ αυτή, όπως η χρήση καπνού, η παχυσαρκία, το αλκοόλ και το οικογενειακό ιστορικό. Για κάθε μείζονα αιτία θανάτου, όπως είπε, μέσα από αυτή τη μελέτη, εντόπισαν μια βασική αιτία για να καταλάβουν αν υπήρχε τρόπος που θα μπορούσε ένα άτομο να ζήσει περισσότερο.

Πρόσφατα έγιναν δύο διαφορετικές μελέτες, η μία στο Harvard και η άλλη στο πανεπιστήμιο Loma Lind. Οι δύο μελέτες είχαν διαπιστώσει ότι η κατανάλωση ξηρών καρπών έχει ευεργετική επίδραση στη μείωση χοληστερόλης στο αίμα. Οι ερευνητές είχαν εστιάσει στα φουντουκιά, τα καρύδια και τα φιστίκια, λέγοντας ότι είναι εξαιρετικά ευεργετικοί καρποί έναντι της στεφανιαίας νόσου, ενώ μειώνουν σημαντικά τα λιπίδια στο αίμα. Μάλιστα, η μελέτη του Harvard έδειξε ότι η κατανάλωση ξηρών καρπών μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Όπως φαίνεται, οι ξηροί καρποί στο σύνολό τους είναι ευεργετικοί για τον οργανισμό μας, όταν βέβαια η κατανάλωση τους γίνεται με μέτρο. Μια ακόμα μελέτη που ήρθε στο προσκήνιο δείχνει ότι και τα αμύγδαλα δρουν θετικά ως προς τη μείωση της χοληστερόλης στο αίμα. Συγκεκριμένα, επιστήμονες από την Καλιφόρνια και τον Καναδά μελέτησαν μέσω μια ειδικής δίαιτας άτομα με υψηλή χοληστερόλη στο αίμα και διαπίστωσαν ότι τα άτομα που κατανάλωναν αμύγδαλα είχαν σταθερή μείωση της χοληστερόλης στο αίμα τους. Οι επιστήμονες έδωσαν δύο διαφορετικές δίαιτες σε δύο ομάδες ασθενών. Η μία εξ αυτών είχε στο καθημερινό της διαιτολόγιο 74gr αμύγδαλα και η άλλη 37gr αμύγδαλα, αντικαθιστώντας με αυτά άλλα τρόφιμα από το καθημερινό τους φαγητό έτσι ώστε να είναι μειωμένη η συνολική ποσότητα θερμίδων που θα λάμβαναν. Και ο λόγος είναι ότι τα αμύγδαλα έχουν 610 θερμίδες στα 100 γραμμάρια. Μετά το πέρας ενός μήνα, οι ειδικοί παρατήρησαν ότι τα άτομα που έτρωγαν 74gr αμύγδαλα είχαν 10% μείωση στη χοληστερόλη τους, ενώ τα άτομα που κατανάλωναν 37gr είχαν μόνο 4% μείωση της χοληστερόλης τους. Και στις δύο ομάδες ασθενών, ο δείκτης κακής προς καλή χοληστερόλη (LDL/HDL) μειώθηκε σημαντικά, κατά 12% στην πρώτη ομάδα και κατά 8% στη δεύτερη.

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι τα αμύγδαλα πρέπει, όπως προαναφέραμε, να αντικαταστήσουν άλλα επιδόρπια ή σνακ για να μην υπερφορτώνεται ο οργανισμός μας με θερμίδες. Σε μικρές ποσότητες, όπως είπαν, οι ξηροί καρποί είναι ευεργετικοί, καθώς περιέχουν μονοακόρεστα λιπαρά οξέα τα οποία μειώνουν τη χοληστερόλη. Ανάλογα μονοακόραστα με αυτά των ξηρών καρπών έχει το ελαιόλαδο, καθώς και το αβοκάντο.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες του μελιού έχουν διαπιστωθεί αρκετές φορές. Το μέλι από την αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή φαρμάκων, αλοιφών, αρωμάτων, ποτών και αφεψημάτων.

Οι μελέτες που έχουν γίνει τα νεότερα χρόνια έχουν δείξει ότι το μέλι έχει σημαντικές θεραπευτικές ιδιότητες, ενώ οι επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια εντόπισαν ότι είναι εξαιρετικό αντιβηχικό ειδικά για χρήση στα παιδιά. Μελέτη που έγινε από το πανεπιστήμιο του Ιλινόις υποστηρίζει ότι το δημοφιλές έδεσμα έχει σημαντικές αντιοξειδωτικές ουσίες. Οι ερευνητές έδωσαν στους εθελοντές διάφορα εδέσματα και ροφήματα και στη συνέχεια έλεγξαν τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών ουσιών μέσα στο αίμα τους.

Οι αντιοξειδωτικές ουσίες δρουν ευεργετικά για την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία της, ενώ έχουν και αντικαρκινική δράση. Επίσης, δρουν ενάντια στους μηχανισμούς γήρανσης του οργανισμού καταπολεμώντας τις ελεύθερες ρίζες.

Από τα αποτελέσματα της μελέτης, διαπίστωσαν ότι το μέλι περιέχει σε μεγάλο βαθμό αντιοξειδωτικές ουσίες της κατηγορίας των φαινολών. Μάλιστα, όσο πιο σκούρο είναι το χρώμα του μελιού, τόσο πιο πλούσιο είναι σε ευεργετικά συστατικά και επομένως πλουσιότερο σε φαινόλες. Και ο λόγος είναι ότι το χρώμα και η σύσταση του μελιού εξαρτώνται από τα άνθη από τα οποία κυρίως προέρχεται.

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι μπορούμε να καταναλώνουμε ανεξέλεγκτα όσο μέλι θέλουμε, γιατί θα έχουμε αρνητικά αποτελέσματα, όπως η αύξηση των επιπέδων γλυκόζης του αίματος μας, η αύξηση του σωματικού μας βάρους και επομένως η παχυσαρκία.  Είναι απαραίτητο να κρατάμε ισορροπία στη διατροφή μας. Η σωστή διατροφή σε συνδυασμό με την άσκηση είναι το «κλειδί» για μια καλύτερη ποιότητα ζωής.

Τα Πρότυπα Ιατρικής Περίθαλψης για το 2017 ενσωματώνουν αρκετές νέες οδηγίες που εκδόθηκαν από την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA), συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τη διαχείριση του τρόπου ζωής. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Επιστημονικού και Ιατρικού Τμήματος, Robert E. Ratner, MD, FACP, FACE, τα νέα Πρότυπα περιλαμβάνουν πολύ σημαντικές οδηγίες που βασίζονται σε νέα αποδεικτικά στοιχεία όπως η ψυχοκοινωνική φροντίδα, η διευρυμένη σωματική ικανότητα, η μεταβολική χειρουργική και η υπογλυκαιμία, τα οποία και μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματική φροντίδα του διαβήτη.

Σε σχέση με τη σωματική δραστηριότητα, είναι η πρώτη φορά που οι οδηγίες της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ADA) περιλαμβάνουν σύσταση για τη μείωση του χρόνου που δαπανάται στην καθημερινή καθιστική συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι η παρατεταμένη καθιστική συμπεριφορά θα πρέπει να διακόπτεται κάθε 30 λεπτά ώστε να επωφεληθεί η ρύθμιση της γλυκόζης αίματος, ιδιαίτερα σε ενήλικες με διαβήτη τύπου 2.

Επιπλέον, οι οδηγίες της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ADA) περιλαμβάνουν, όπως και το 2016, τη σύσταση για μέτρια προς έντονη σωματική δραστηριότητα διάρκειας 150 λεπτών ή περισσότερο, η οποία και πρέπει να μοιράζεται τουλάχιστον σε τρεις ημέρες/εβδομάδα, και να συνδυάζεται ιδανικά με ασκήσεις αντιστάσεων (2-3 φορές/εβδομάδα), ευελιξίας και ισορροπίας (τουλάχιστον δύο φορές/εβδομάδα).

Όσον αφορά τη διατροφική θεραπεία του διαβήτη, αναγνωρίζεται ότι η διατροφή έχει αναπόσπαστο ρόλο στη διαχείριση του διαβήτη. Ωστόσο, για πολλά άτομα, το να γνωρίζουν τι πρέπει να τρώνε παραμένει το πιο δύσκολο μέρος του συνολικού θεραπευτικού πλάνου. Bασικές επιστημονικά τεκμηριωμένες διατροφικές αρχές αναφορικά με την πρόσληψη ενέργειας και θρεπτικών συστατικών στη διαχείριση του διαβήτη είναι:

• Η μείωση της πρόσληψης θερμίδων σε σχέση με τις θερμίδες που δαπανώνται μέσω της σωματικής δραστηριότητας είναι το πρώτο βήμα για την επίτευξη μέτριας απώλεια βάρους, και αποτελεί σημαντικό στόχο για τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα με διαβήτη τύπου 2 ή προδιαβήτη.
• Ένα πρόγραμμα διατροφής που δίνει έμφαση στα συστατικά μίας μεσογειακού τύπου διατροφής, που είναι πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά, μπορεί να βελτιώσει το μεταβολισμό της γλυκόζης και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.
• Η επιλογή υδατανθράκων από δημητριακά ολικής άλεσης, λαχανικά, φρούτα, όσπρια και γαλακτοκομικά προϊόντα, με έμφαση στα τρόφιμα με υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες αντί εκείνων που περιέχουν σάκχαρα και ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών αντί ζάχαρης.
• Η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως τα λιπαρά ψάρια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι, συνιστάται για τη μείωση του καρδιομεταβολικού κινδύνου στα άτομα με διαβήτη.

Είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι η προσέγγιση «ένα πρόγραμμα για όλους» δεν μπορεί να εφαρμοστεί στη διατροφική θεραπεία για τη διαχείριση του διαβήτη, ενώ ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής, που παρέχεται από διαιτολόγο, αποτελεί βασικό συστατικό του συνολικού θεραπευτικού πλάνου, συμβάλλοντας στον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο.

Την Δευτέρα 24 – 4 – 2017 και ώρα 20:00, θα μιλήσω στους γονείς του 2ου Δημοτικού Σχολείου Χαλανδρίου με θέμα «Πρόληψη της Παιδικής Παχυσαρκίας. Σωστή διατροφή του παιδιού».

Φωτογραφίες από την ομιλία που έκανα την Τρίτη 28 Μαρτίου του 2017, στα παιδιά και στους εκπαιδευτικούς του 2ου Δημοτικού Σχολείου Χαλανδρίου με θέμα: Παιδί και Διατροφή.

Μια ελληνική μελέτη με την ονομασία «Κορινθία», καθώς αφορούσε εθελοντές από την ευρύτερη περιοχή της Κορινθίας, αξιολόγησε τον συσχετισμό των περιβαλλοντικών και διατροφολογικών παραγόντων με την εμφάνιση χρόνιων παθήσεων.

Συγκεκριμένα, στη μελέτη αυτή έλαβαν μέρος πάνω από 1.700 άτομα από διάφορες περιοχές της Κορίνθου, με στόχο τον συσχετισμό περιβαλλοντικών παραγόντων και του τρόπου ζωής με την εμφάνιση χρόνιων παθήσεων, όπως είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα (στεφανιαία νόσος, έμφραγμα μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια), τα νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος (άσθμα και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια) και διάφορες μορφές καρκίνου.

Ο λόγος που οι επιστήμονες επέλεξαν την περιοχή της Κορίνθου είναι γιατί συνδυάζει ορεινές, ημιορεινές και παραθαλάσσιες περιοχές με διαφορετική έκθεση σε μία σειρά από περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Η μελέτη έγινε από μεγάλη ομάδα καρδιολόγων και επιστημόνων άλλων ειδικοτήτων, με κύριο ερευνητή τον καθηγητή Δημήτρη Τούσουλη, Διευθυντή της Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής του ΕΚΠΑ και τη συμμετοχή των καρδιολόγων Ε. Οικονόμου, Γ. Λάζαρο, Ε. Χριστοφοράτου και Χ. Χασικίδη.

Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν από τους ερευνητές σε εξετάσεις αίματος για καθορισμό βιοχημικών δεικτών και δεικτών που συνδέονται με την αθηροσκλήρωση και την εξέλιξη των καρδιαγγειακών νόσων, σε κλινική εξέταση, σε ηλεκτροκαρδιογράφημα, έλεγχο καρωτίδων, υπερηχοκαρδιογραφικό έλεγχο και μετρήσεις σχετιζόμενες με την αθηροσκλήρωση. Επίσης, αξιολογήθηκαν μία σειρά από δημογραφικά χαρακτηριστικά και χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τις συνήθειες ζωής.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής ερευνητή Δημήτρη Τούσουλη, η μελέτη αυτή ανέδειξε για μία ακόμη φορά, τον σημαντικό ρόλο της διατροφής και την αξία του πρωινού γεύματος. Όπως είπε, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε πως όσοι καταναλώνουν τακτικά πρωινό εμφανίζουν μικρότερη επίπτωση περιφερικής αγγειακής νόσου και αθηροσκλήρωσης. Επίσης, οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν μικρά και συχνά γεύματα παρουσίαζαν μία σειρά από ευνοϊκούς καρδιαγγειακούς παράγοντες, όπως καλύτερη λειτουργικότητα της καρδίας, μειωμένο ποσοστό αθηρωμάτωσης με παρουσία ελάχιστων αλλοιώσεων στις καρωτίδες αρτηρίες και σημαντική μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων.

Όπως τόνισε ο καθηγητής, διαφάνηκε ξεκάθαρα η αξία διατροφικών συστατικών, όπως οι στερόλες. Οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν στερόλες είχαν ευρήματα σχετικά πρώιμης αθηροσκλήρωσης σε σχέση με τους λοιπούς συμμετέχοντες. Σε σχέση, επίσης, με τη διατροφή σημαντικά είναι και τα ευρήματα σχετικά με την κατανάλωση καφέ, ένα από τα πλέον καταναλισκόμενα ροφήματα, παγκοσμίως. Παρατήρησαν ότι όσοι ανέφεραν ότι κατανάλωναν πάνω από 3 φλιτζάνια καφέ ημερησίως, εμφάνιζαν μειωμένη έκταση της αθηρωμάτωσης στις καρωτίδες αρτηρίες.

Η μελέτη «Κορινθία» αναδεικνύει επίσης την επιρροή των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων (όπως το εισόδημα, η οικογενειακή κατάσταση και το επίπεδο εκπαίδευσης) στην καρδιαγγειακή υγεία, ενώ σημαντικός είναι και ο ρόλος της Ψυχικής Υγείας, καθώς οι ηλικιωμένοι ασθενείς με συμπτωματολογία κατάθλιψης εμφανίζουν αυξημένο επιπολασμό καρδιαγγειακών νόσων.

Τέλος, επιβεβαιώνεται η θετική επίδραση της φυσικής δραστηριότητας στην καρδιαγγειακή υγεία. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι ηλικιωμένοι ασθενείς με αυξημένη σωματική δραστηριότητα στην καθημερινότητά τους παρουσίαζαν μειωμένο επιπολασμό κολπικής μαρμαρυγής, μια συχνή αρρυθμία σε ηλικιωμένα άτομα με δυνητικά σοβαρές επιπλοκές και συνέπειες για τη συνολική υγεία των πασχόντων.

Την Τρίτη 28 – 3 – 2017 και ώρα 10:30 πμ, θα μιλήσω στα παιδιά και στους εκπαιδευτικούς του 2ου Δημοτικού Σχολείου Χαλανδρίου με θέμα  «Παιδί και Διατροφή».