ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ

Αναιμία χαρακτηρίζεται ως η παθολογική κατάσταση κατά την οποία παρατηρείται μείωσης της ποσότητα των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Όπως είναι γνωστό τα ερυθρά αιμοσφαίρια μας, είναι οι φορείς της αιμοσφαιρίνης. Ο σίδηρος είναι στοιχείο απαραίτητο για τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης. Η αιμοσφαιρίνη είναι η ουσία που μεταφέρει το οξυγόνο στους ιστούς μας και απομακρύνει το διοξείδιο του άνθρακα από αυτούς.

Υπάρχει αναιμία που μπορεί να οφείλεται σε γενετική βλάβη όπως είναι η Μεσογειακή Αναιμία (θαλασσαιμία). Η αναιμία όμως μπορεί να προκληθεί και με δύο άλλους τρόπους.

• Με μια απώλεια αίματος που μπορεί να οφείλεται σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις και σ αυτή την περίπτωση μιλάμε γενικότερα για αναιμία
• Μπορεί όμως να οφείλεται και στην έλλειψη σιδήρου από τον οργανισμό,  είτε λόγω κακής απορρόφησης του, είτε λόγω κακής ή ελλιπούς διατροφής οπότε σ αυτές τις περιπτώσεις μιλάμε για σιδηροπενική αναιμία.

Η αναιμία είναι ένα σύμπτωμα και επομένως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως νόσος. Εμφανίζεται σε μεγάλα ποσοστά κατά την εγκυμοσύνη και στις γυναίκες που είναι σε προεμμηνοπαυσιακό στάδιο, αλλά και στους άνδρες. Επίσης είναι πολύ συχνή στην παιδική ηλικία και στην εφηβεία.

Τα γενικότερα συμπτώματα με τα οποία θα υποψιαστούμε ότι πιθανόν έχουμε αναιμία είναι:

• Η εύκολη κόπωση
• Η ωχρότητα (κιτρινίλα) του δέρματος μας
• Τα εμφανιζόμενα και μη αιτιολογούμενα αναπνευστικά προβλήματα
• Η ταχυκαρδία
• Ο πονοκέφαλος ιδιαίτερα όταν επικεντρώνεται στη μετωπιαία χώρα
• Οι ξαφνικές εμβοές στα αυτιά μας
• Η μειωμένη όρεξη
• Οι ξαφνικές εντερικές διαταραχές
• Οι ζαλάδες

Η παρατεταμένη και η βαριάς μορφής έλλειψη σιδήρου μπορεί να επιφέρει τέσσερα επιπλέον χαρακτηριστικά συμπτώματα:

• Κοιλονυχία (τα νύχια γίνονται κοίλα και εύθραυστα)
• Η γλώσσα αποκτά ατροφική όψη με αποτέλεσμα να μην διακρίνονται οι θηλές της. H έλλειψη σιδήρου προκαλεί αλλοιώσεις στους γευστικούς κάλυκες και δημιουργεί αίσθημα καύσου στη γλώσσα.
• Παρατηρείται έντονη  ξηροστομία
• Παρατηρείται επίσης μεγάλη ευαισθησία σε λοιμώξεις

Οι πιο συχνοί λόγοι για την εμφάνιση της μη οφειλόμενης σε γενετικούς λόγους αναιμία είναι:

• Η μειωμένη πρόσληψη σιδήρου από τις τροφές μας
• Η μικρή αλλά επί μακρόν απώλεια αίματος ή η οξεία και σε μεγάλες ποσότητα απώλεια αίματος. Υπάρχει απώλεια αίματος που μπορεί να οφείλεται σε ένα ενεργό πεπτικό έλκος, σε αιμορροΐδες, σε πολύποδες του εντέρου, σε διαφραγματοκήλη, σε εκκολπωματίτιδα ακόμα – ακόμα και σε καρκίνο του πεπτικού συστήματος.
• Σε σημαντικές μεταβολές του ανθρώπινου σώματος, κατά τις οποίες οι απαιτήσεις σε σίδηρο αυξάνουν σημαντικά, όπως είναι η εφηβεία, η κύηση,  ο θηλασμός κλπ
• Σε άλλες καταστάσεις όπως είναι η έντονη κόπωση που οφείλεται σε αυξημένη σωματική δραστηριότητα είτε από άσκηση, είτε λόγω φόρτου εργασίας ακόμη και από ψυχολογικό στρες.
• Σε κακή απορρόφηση του σιδήρου οφειλόμενη σε σύνδρομα  δυσαπορρόφησης ή δυσανεξίας.

Περίπου το 30 % του σιδήρου που έχουμε στον οργανισμό μας βρίσκεται αποθηκευμένος στο ήπαρ, τον σπλήνα και το μυελό των οστών μας, υπό μορφή  φεριτίνης και αιμοσιδηρίνης. Ο οργανισμός μας επομένως έχει αποθήκες σιδήρου και γι’ αυτό μπορεί να αντλήσει από αυτές τις αποθήκες για  ένα χρονικό διάστημα αν υπάρχει  έλλειψη του μέσω της διατροφής. Όταν εξαντληθούν όμως και αυτές οι αποθήκες τότε θα εμφανιστεί η αναιμία.

Οι συχνότερες αιτίες που δημιουργούν περιορισμό και ανεπάρκεια σιδήρου είναι:

• Οι στερητικές δίαιτες που αποσκοπούν στην γρήγορη απώλεια βάρους.
• Η ανεπαρκής απορρόφηση Σιδήρου.
• Η έμμηνος ρύση, ειδικά όταν υπάρχει  μεγάλη απώλεια αίματος. Οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες από τους άνδρες λόγω των απωλειών αίματος κατά την εμμηνορρυσία αλλά και λόγω των μικρότερων αποθηκών σιδήρου που έχουν.
• Η εγκυμοσύνη. Κατά την εγκυμοσύνη αυξάνουν οι πιθανότητες ανάπτυξης σιδηροπενίας, γι’ αυτό και αρκετοί γυναικολόγοι προτιμούν την προληπτική χορήγηση συμπληρωμάτων σιδήρου στις εγκύους και στις θηλάζουσες μητέρες.
• Η υπερβολική κατανάλωση ορισμένων φαρμάκων, όπως της ασπιρίνης και άλλων μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Τα φάρμακα αυτά ενδέχεται να προκαλέσουν αιμορραγία από το γαστρεντερικό σύστημα και επομένως αναιμία. Τα φάρμακα αυτά εκτός από την αιφνίδια και μεγάλη γαστρορραγία που μπορεί να προκαλέσουν, είναι πιθανό να δημιουργήσουν και μικρές μη ορατές και αντιληπτές αιμορραγίες στο πεπτικό σύστημα, που μπορούν να γίνουν αντιληπτές λόγω της αναιμίας που προκαλούν. Γι’ αυτό τα φάρμακα αυτά πρέπει να λαμβάνονται μόνο με υπόδειξη του γιατρού εφ όσον είναι απαραίτητα, μετά το φαγητό και με πιθανή συνοδεία κάποιου γαστροπροστατευτικού φαρμάκου.

Αν κάποιος ακολουθεί αυστηρά διατροφικά πρότυπα, είναι πολύ πιθανό να εξαντλήσει τα αποθέματα σιδήρου στον οργανισμό του. Το ίδιο μπορεί να παρατηρηθεί σε μια αυστηρή χορτοφαγική διατροφή στην οποία δεν καταναλώνονται κρέας, ψάρι και αυγά. Σε αυτή την περίπτωση δεν αρκεί απλά να αποκατασταθούν τα επίπεδα σιδήρου μέσω κάποιου συμπληρώματος, αλλά απαιτείται και τροποποίηση των διατροφικών συνήθειών στα πλαίσια να μην ξαναδημιουργηθεί το πρόβλημα. H συνολική ποσότητα του σιδήρου στον οργανισμό μας παραμένει σταθερή, εφόσον οι μικρές ημερήσιες απώλειες αναπληρώνονται με την τροφή. Περιορισμένη απορρόφηση του σιδήρου μέσω του έντερου, μπορεί να προκύψει με την πάροδο των ετών, αλλά μπορεί να οφείλεται σε κάποια νόσο, όπως  είναι η νόσος του Crohn. Λόγω της μειωμένης απορρόφησης σιδήρου, πολλοί γιατροί συστήνουν σε άτομα προχωρημένης ηλικίας τη λήψη ενός πολυβιταμινούχου σκευάσματος, το οποίο μεταξύ των άλλων θα βοηθήσει και στην καλύτερη απορροφητικότητα  του σιδήρου από το έντερο λόγω της Βιταμίνης C που περιέχει. Στα παιδιά και τους εφήβους μπορεί να προκαλέσει και άλλα συμπτώματα όπως υπνηλία, ευερεθιστικότητα, αδυναμία συγκέντρωσης και εξασθένιση του ανοσοποιητικού.

Η διάγνωση της αναιμίας γίνεται πολύ εύκολα με μια απλή εξέταση αίματος, αλλά το σημαντικότερο  είναι να εντοπιστεί το αίτιο που την προκάλεσε. Σε αυτή την εξέταση θα διαπιστωθούν  χαμηλά επίπεδα αιματοκρίτη (μικρή ποσότητα ερυθρών αιμοσφαιρίων), όπως επίσης και χαμηλές τιμές αιμοσφαιρίνης και σιδήρου. Επιπλέον καλό είναι να μετρώνται και οι τιμές της φεριτίνης,  ενδεικτικές των χαμηλών αποθεμάτων σιδήρου.

Η αντιμετώπιση και η θεραπεία της αναιμίας.

Πρώτα απ όλα πρέπει να αντιμετωπιστεί το αίτιο που προκαλεί την αναιμία, ειδικά στην περίπτωση που δεν είναι μόνο μια απλή διατροφική διαταραχή. Εν συνεχεία συστήνεται αυξημένη πρόσληψη σιδήρου μέσω της διατροφής, με την προσθήκη κάποιου φαρμακευτικού σκευάσματος πλούσιο σε σίδηρο. Τα σκευάσματα προκαλούν συνήθως γαστρεντερικές διαταραχές όπως κοιλιακά άλγη, δυσκοιλιότητα ή διάρροια και μελανή χρώση των κοπράνων. Η ταυτόχρονη λήψη βιταμίνης C βοηθά την απορρόφηση του σιδήρου, ενώ το αντίθετο αποτέλεσμα έχουν το γάλα και τα Αντιόξινα φάρμακα. Η απορρόφηση του μπορεί να διπλασιαστεί με ένα ποτήρι φυσικό χυμό πορτοκάλι.  Αν ο γιατρός το κρίνει απαραίτητο, η θεραπεία μπορεί να γίνει και με ενδομυϊκές ενέσεις. Η διάρκεια της θεραπείας, πρέπει να είναι τουλάχιστον δίμηνη με τρίμηνη, αφού εκτός της αποκατάστασης των τιμών σιδήρου  απαιτείται και η πλήρωση των αποθηκών σιδήρου και φυσικά πρώτα πρέπει να αντιμετωπιστεί το αίτιο που προκάλεσε την αναιμία.

ΠΗΓΕΣ ΣΙΔΗΡΟΥ

ΟΜΑΔΑ ΚΡΕΑΤΟΣ 

Όλα τα κρεατικά, πουλερικά, αυγά.

ΟΜΑΔΑ ΨΩΜΙΟΥ  

Πιτυρούχο ψωμί, όσπρια.

ΟΜΑΔΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ 

Παντζάρια, φασόλια, σπαράγγια, ξηρά  κρεμμύδια, μαϊντανός, μαρούλι, κουνουπίδι, σπανάκι

ΟΜΑΔΑ ΦΡΟΥΤΩΝ

Αποξηραμένα φρούτα, σταφίδες, βερίκοκα, δαμάσκηνα, ροδάκινα, σύκα, χουρμάδες, μπανάνα.

ΟΜΑΔΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ

Η ομάδα αυτή είναι μία καλή πηγή άλλων θρεπτικών συστατικών, αλλά έχει πολύ μικρή περιεκτικότητα σε σίδηρο.

ΟΜΑΔΑ ΛΙΠΟΥΣ 

Η ομάδα αυτή δεν δίνει καθόλου σίδηρο ( Σίδηρο δίνουν μόνο οι ελιές ).

Οι «Καλοί» και οι «Κακοί» Συνδυασμοί που συντελούν στην απορρόφηση του σιδήρου.

O σίδηρος που περιέχουν οι φυτικές τροφές, απορροφάται σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με το σίδηρο από ζωικές τροφές. Καλό λοιπόν θα είναι να προσέχουμε  με ποια τρόφιμα τον συνδυάζουμε, ώστε να μειώσουμε τις «απώλειες».

Για να αυξήσουμε την απορρόφηση του φυτικού σιδήρου, συνδυάζουμε τις τροφές που τον περιέχουν με:

• Φρούτα και χυμούς που είναι πλούσια σε βιταμίνη C, όπως χυμό πορτοκάλι, γκρέιπφρουτ, φράουλες, πεπόνι, ακτινίδια κλπ.
• Λαχανικά πλούσια σε βιταμίνη C, όπως μπρόκολο, ντομάτα και χυμό ντομάτας, λαχανάκια Bρυξελλών, πατάτες, πιπεριές πράσινες και κόκκινες κλπ.
• Λευκό κρασί, του οποίου οι πολυφαινόλες ευνοούν την απορρόφηση του σιδήρου.
• Κρέας, ψάρι, κοτόπουλο και άλλα πουλερικά, δηλαδή ζωικές πηγές σιδήρου.

Η απορρόφηση του σιδήρου που προέρχεται από το φυτικό βασίλειο, μειώνεται όταν αυτός συνδυάζεται με:

• Γάλα, γιαούρτι, τυρί,  καθώς και από τα συμπληρώματα ασβεστίου.
• Κρόκο αυγού.
• Καφέ, τσάι, σοκολάτα, αναψυκτικά τύπου Cola.
• Κόκκινο κρασί.
• Φυτικές ίνες,  όπως τα δημητριακά ολικής άλεσης.
• Παντζάρια, σπανάκι.
• Σόγια και προϊόντα σόγιας.

Οι Εκδόσεις Βασδέκη

και

ο Συγγραφέας Νίκος Μαρκέας

σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου

Η ΣΥΓΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ

Στις 2 Απριλίου 2014, ημέρα Τετάρτη και ώρα 7.00 μ.μ.

στο Αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών

οδός Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας και Ριζάρη 1 (είσοδος από Ριζάρη).

Το βιβλίο θα παρουσιάσουν:

Ο κύριος Πάνος Μαυρομμάτης, Νευρολόγος Ψυχίατρος-Συγγραφέας

Ο κύριος Θάνος Βέρδης, Επίκ. Καθηγ. Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών-Συγγραφέας

Αποσπάσματα θα διαβάσει η ποιήτρια κυρία Γαρυφαλλιά Ραβαζούλα

Συντονίζει ο Δημοσιογράφος και Συγγραφέας κύριος Κάρολος Μωραίτης

Θα ακολουθήσει δεξίωση.

Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου:

«Ένιωθε το μυαλό του ξαφνικά ν’ αποκτάει φτερά και να κινείται ελεύθερα, χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις. Και είχε την πεποίθηση, που ολοένα θέριευε μέσα του, ότι μια ένοχη σιωπή εξουσίαζε τα πάντα γύρω του. Όλοι κάτι ήξεραν και το κρατούσαν μυστικό. Όλοι είχαν στη σκέψη τους ανείπωτους λογισμούς που φύλαγαν ο ένας από τον άλλο επτασφράγιστα κλειστούς. Και τότε, μια ακαταμάχητη αγωνία ένιωσε να τον κυριεύει. Να σπάσει αυτή τη σιωπή, να θρυμματίσει τους πονηρούς λογισμούς, να εκμηδενίσει το έρεβος που απλωνόταν παντού…»

Ο Σταύρος Ντάρλας κάνει τη θητεία του ως αγροτικός γιατρός στο Πετροχώρι, ένα ημιορεινό χωριό σε κάποιο νησί του Αιγαίου, στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Παρά τον συνεσταλμένο και δειλό χαρακτήρα του, βρίσκεται στο στόχαστρο των μικρόψυχων αντιλήψεων των κατοίκων και συμπαρασύρεται στη δίνη των γεγονότων. Είκοσι δύο χρόνια μετά, τα πάντα γύρω του έχουν αλλάξει. Αλλά περισσότερο και από τη δική του μεταμόρφωση, νιώθει πως τίποτα πια δεν μπορεί να είναι όπως παλιά.

Συγγραφέας του βιβλίου είναι ο Δρ. Νίκος Μαρκέας, Διευθυντής ιατρός στο επάγγελμα με ειδικότητα <<Χειρουργός Ορθοπεδικός>>. Ο κύριος Νίκος Μαρκέας είναι για μένα, ένας πολύ Μεγάλος φίλος και συναθλητής μου, σπουδαίος επιστήμονας αλλά κυρίως είναι ένας Εξαίρετος Άνθρωπος.

Λίγα λόγια για τον Συγγραφέα.

• Ο Νίκος Μαρκέας φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
• Έχει μετεκπαιδευτεί παράλληλα στην Μικροχειρουργική και στην Παιδοορθοπεδική τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Μεγάλη Βρετανία.
• Από το 1989 φέρει τον τίτλο του Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών.
• Είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ορθοπεδικής και Τραυματιολογίας από το 1982.
• Είναι τακτικό μέλος των Εταιριών Μικροχειρουργικής και Επανορθωτικής Χειρουργικής από το 1991.
• Πρόεδρος του τμήματος Ορθοπεδικής Παίδων για το 2008.
• Το Επιστημονικό του έργο είναι τεράστιο, με πολλές διαλέξεις, μονογραφίες, βιβλία, με ανακοινώσεις σε Ιατρικά Συνέδρια, και με δεκάδες δημοσιεύσεις σε έγκυρα Επιστημονικά περιοδικά Ελληνικά και Διεθνή.
• Σήμερα είναι Διευθυντής και εργάζεται στην Β΄ Ορθοπεδική Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων «Π. και Α. Κυριακού» με χιλιάδες επεμβάσεις στο ενεργητικό του, βοηθώντας τους ασθενείς του να ανακουφιστούν από τους πόνους και διορθώνοντας συγγενείς δυσπλασίες.
• Πέρα της Φιλάθλου Ιδιότητας του, ο ίδιος είναι Δρομέας Μεγάλων Αποστάσεων από αρκετά χρόνια. Έχει λάβει μέρος σε εκατοντάδες αγώνες και έχει τερματίσει πολλούς Μαραθώνιους Δρόμους.

Όποιος θέλει να έρθει σε επαφή για το βιβλίο ή και για άλλο λόγο με τον κύριο Νίκο Μαρκέα,  μπορεί να τον αναζητήσει στα τηλέφωνα:

210 5910600

210 5734929