ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ

Αρμύρα, νιότη κι’ Άνοιξη

θάλασσα, όρη κι άστρα,

γλεντούνε στο δοξάρι σου

ΚΡΗΤΗ μου ξελογιάστρα

Σαββάτο πάλι, πρωινό ξύπνημα και χωρίς πολλές – πολλές σκέψεις μαζεύω τα απαραίτητα και με τη Μητέρα μου συντροφιά αυτή τη φορά παίρνω πάλι τους δρόμους για την Πελοπόννησο και συγκεκριμένα για τα Καλάβρυτα. Πρώτος προορισμός μας το Μοναστήρι του Μεγάλου Σπηλαίου που κάναμε μια στάση για να το θαυμάσουμε έτσι όπως είναι γαντζωμένο πάνω στον βράχο.

Μετά από λίγη ώρα συνεχίσαμε το ταξίδι μας για τα Καλάβρυτα που απέχουν περίπου 200 χιλιόμετρα από Αθήνα. Σε 2 ωρίτσες μόλις, είχα αφήσει πίσω μου το φαράγγι του Βουραϊκού και βγήκα στο οροπέδιο των Καλαβρύτων που είναι σχετικά μικρό. Το χειμώνα είναι περικυκλωμένο από τις χιονισμένες βουνοκορφές του Χελμού, του Ερύμανθου και του Παναχαικού. Τα Καλάβρυτα είναι ο σημαντικότερος και ο περισσότερο γνωστός οικισμός της ευρύτερης περιοχής, με 2.000 μόνιμους κατοίκους. Η κωμόπολη είναι κτισμένη στους πρόποδες του Χελμού έχει υψόμετρο 750 μ.. Τις τελευταίες δεκαετίες εξελίσσεται σε πολύ μεγάλο τουριστικό κέντρο. Όλα τα κτίσματα της πόλης έχουν κεραμίδια στις σκεπές τους, οι δρόμοι είναι μεγάλοι και άνετοι ο δε κεντρικός δρόμος έχει πεζοδρομηθεί . Πάνω στον πεζόδρομο είναι και η κεντρική πλατεία της πόλης με το ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου. Κοντά στην πλατεία είναι και ο Σταθμός του οδοντωτού που είναι πολύ όμορφος και γραφικός. Στα σημερινά Καλάβρυτα παλιά βρισκόταν η αρχαία Κύναιθα. Στην αρχή του 13ου αιώνα την κατέλαβαν ολοκληρωτικά οι Φράγκοι. Μέχρι σήμερα υπάρχουν ακόμα μερικά απομεινάρια από το κάστρο της Ωριάς στον λόφο που είναι πάνω από την πόλη.Την 25η Μαρτίου του 1821 ξεκίνησε εδώ η επανάσταση. Στην Αγία Λαύρα που είναι κοντά στην πόλη των Καλαβρύτων ο Παλαιών Πατρών Γερμανός σήκωσε όπως είναι γνωστό το λάβαρο της λευτεριάς. Αλλά και ένα άλλο σπουδαίο Ιστορικό γεγονός συνέβη στις 13 Δεκεμβρίου του 1943. Οι Γερμανοί κατακτητές σε αντίποινα προς την αντιστασιακή οργάνωση του ΕΑΜ που είχε σκοτώσει Γερμανούς Στρατιώτες, εκτέλεσαν όλο τον αντρικό πληθυσμό των Καλαβρύτων που ήταν πάνω από 13 ετών και έκαψαν τη πόλη. Το ίδιο επανέλαβαν και στα χωριά Κερπινή και Ρογοί. Στη <<ράχη του Καπή>> στον τόπο που οι Γερμανοί έκαναν τις εκτελέσεις, έχει ανεγερθεί σήμερα το μνημείο των Πεσόντων. Έτσι τα Καλάβρυτα, τα Χωριά της Επαρχίας Βιάννου στην Κρήτη και το Δίστομο είναι τόποι μαρτυρίου και θυσίας γιατί έχουν παράλληλη Ιστορία αφού και στα τρία μέρη εκατοντάδες πατριώτες εκτελέσθηκαν και τα χωριά πυρπολήθηκαν ολοσχερώς πληρώνοντας κατ αυτό τον τρόπο το τίμημα της Ελευθερίας.

Τα Καλάβρυτα μπορούν πολλά να δώσουν στον επισκέπτη όπως περιπάτους κάτω από τα πλατάνια, πεζοπορία στο φαράγγι του Βουραϊκού, σκι στο χιονοδρομικό κέντρο το χειμώνα, ορεινή ποδηλασία, προσκύνημα στα ιστορικά μοναστήρια της Αγίας Λαύρας και του Μεγάλου Σπηλαίου, επίσκεψη στο σπήλαιο των Λιμνών κλπ. ενώ πολλά για τον τόπο αναφέρει και ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας.Η επιστροφή μας για Αθήνα θα γινόταν μέσω Λεβιδίου και έτσι συνεχίσαμε την διαδρομή μας για το χιονοδρομικό κέντρο που απέχει περίπου 14 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα. Το Χιονοδρομικό Κέντρο των Καλαβρύτων βρίσκεται στη Βορειοδυτική πλευρά του Χελμού και σε υψόμετρο 1.700μ. ( στον Ξερόκαμπο) έως 2.340μ. (στην Νεραϊδόραχη). Όσο ανεβαίναμε το κρύο όλο και γινόταν πιο τσουχτερό ενώ στην κορυφή διακρίναμε μια συννεφιά που δεν μπορούσαμε να διακρίνουμε αν ήταν ομίχλη ή χιονόπτωση. Ανεβαίνοντας πάνω βρήκαμε άλλο καιρό, το κρύο αφόρητο, ορατότητα στο μηδέν σε σημείο που να μην μπορείς να διακρίνεις κάτι ούτε στα τρία μέτρα με αποτέλεσμα όλοι οι σκιέρ να αφήνουν τις Πίστες γιατί ήταν πολύ επικίνδυνες οι καταβάσεις. Προβληματίστηκα πάλι πάρα πολύ από το λιγοστό χιόνι που είδα και που υπήρχε μόνο στην βουνοκορφή αν και ο χειμώνας οδεύει σιγά – σιγά προς το τέλος του.

Μετά το χιονοδρομικό συνεχίσαμε το ταξίδι μας με πορεία προς Λεβίδι και σε 45 λεπτά περίπου συναντήσαμε το σπήλαιο των Λιμνών λίγο πριν από το χωριό Καστριά Αχαΐας. Το σπήλαιο είναι ένα σπάνιο δημιούργημα της φύσης αφού είναι τριώροφο και το εξερευνημένο μήκος του είναι 2000 μέτρα. Το χειμώνα όταν λιώνουν τα χιόνια το σπήλαιο γίνετε ένα υπόγειο ποτάμι ενώ διατηρεί συνέχεια νερό σε 13 λίμνες. Έχει αμέτρητες λιθωματικές λεκάνες και φράγματα που έχουν ύψος μέχρι 4 μέτρα. Τα τοιχώματα είναι γεμάτα από σταλακτίτες και σταλαγμίτες ενώ το ύψος του σπηλαίου σε κάποια σημεία είναι 30 μέτρα. Το σπήλαιο είναι βατό στον επισκέπτη μόνο στα 500 μέτρα του. Στο 1ο όροφο του σπηλαίου βρήκαν απολιθωμένα οστά ζώων ακόμα και ιπποπόταμου όπως και Ανθρώπων.Το σπήλαιο ήταν εντυπωσιακό και συνιστώ σε όποιον επισκεφτεί την περιοχή να το δει.

Πώς να σωπάσω μέσα μου

την ομορφιά του κόσμου

Ο ουρανός δικός μου

η θάλασσα στα μέτρα μου.

———————-

Πώς να με κάνουν να τον δω

τον ήλιο μ’ άλλα μάτια

Στα ηλιοσκαλοπάτια

Μ’ έμαθε η μάνα μου να ζω.

———————-

Στου βούρκου μέσα τα νερά

ποια γλώσσα μου μιλάνε

αυτοί που μου ζητάνε

να χαμηλώσω τα φτερά.

Πολύ ωραία λόγια τραγουδισμένα σε πρώτη εκτέλεση από τον Αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη, σε μουσική Σταύρου Ξαρχάκου. Οι στίχοι είναι του Κώστα Κινδύνη.

Τριήμερο μπροστά μας και είπαμε λοιπόν να το αξιοποιήσουμε κατάλληλα. Προγραμματίσαμε λοιπόν με την παρέα Σάββατο πρώτη μέρα να πάμε μια βολτίτσα στην Αρκαδία. Η Αρκαδία τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ο πιο συχνός προορισμός λέτε και μας μαγεύει. Να μη το κρύψουμε άλλωστε όπως θα έλεγε και ένας πρώην πρωθυπουργός η ορεινή Αρκαδία είναι πανέμορφη με καταπράσινους τους ορεινούς της όγκους. Πέρα από τα πανέμορφα δάση από έλατα που έχει είναι και πολύ εύκολο να την επισκεφτείς γιατί είναι κοντά στην Αθήνα και με πολύ καλό για τα δεδομένα της Ελλάδας οδικό δίκτυο

Παρασκευή βράδυ λίγο πριν την αναχώρηση αισθάνομαι ρίγη και αδιαθεσία. Πυρετός στο φουλ αλλά που ώρα για αναβολές…Πάνω απ όλα το ταξίδι, η φυγή από μια πόλη που μας πνίγει. Σάββατο πρωί πάλι πυρετός αλλά ώρα για αναχώρηση. Είχε και την σχετική κινησούλα στο οδικό δίκτυο αλλά τουλάχιστο ο καιρός άρχισε να φτιάχνει και η διάθεση άρχισε ν ανεβαίνει. Σε μιάμιση ώρα είχαμε περάσει την σήραγγα Αρτεμισίου και κάναμε την καθιερωμένη στάση για καφέ. Ώρα καφέ ώρα για κουβεντούλα χάθηκε αρκετή ώρα αλλά μπήκαμε πάλι στην πορεία για τον προορισμό μας. Έτσι σε λίγο στρίψαμε δεξιά μετά το πέρασμα των διοδίων για Λεβίδι. Όταν είδαμε την πινακίδα στρίψαμε δεξιά για Μαντινεία και μετά από 3 χιλιόμετρα συναντήσαμε μια πολύ παράξενη Εκκλησία φτιαγμένη σε στιλ Αρχαιοελληνικού ρυθμού.

Ήταν ο ναός της Αγίας Φωτεινής που αξίζει κάποιος να τον επισκεφτεί και βρίσκεται δίπλα από τα αρχαία της Μαντινείας. Οι κολόνες αλλά και όλα μέσα και έξω από τον Ναό είναι εμπνευσμένα από την αρχαιότητα ενώ αυτό που με εντυπωσίασε πραγματικά ήταν η λιτότητα της Εκκλησίας.Μετά την Μαντινεία πάλι ξεκίνημα αυτή την φορά για τα ορεινά χωριά του Μαινάλου. Περάσαμε το όμορφο Λεβίδι με τον κάμπο του και αφού κάναμε τροφοδοσία σε πεντανόστιμες πατάτες που παράγει το οροπέδιο, περάσαμε και την Βυτίνα και πήγαμε δεξιά για Βαλτεσινίκο. Το Βαλτεσινίκο είναι ένα όμορφο ορεινό χωριό χτισμένο αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 1150 μέτρων μέσα στις καρυδιές και στα έλατα. Μετά πήγαμε στη Λάστα ένα μικρό αλλά όμορφο χωριό σε υψόμετρο 1200 μέτρων με πλατάνια, με παραδοσιακή αρχιτεκτονική, με γάργαρα νερά που διαθέτει και ένα καφενείο χωρίς καταστηματάρχη αφού αυτοεξυπηρετείσαι και αφήνεις ότι θέλεις στο ταμείο που είναι εντελώς απροστάτευτο. Ήπιαμε λοιπόν τα τσιπουράκια μας και πήγαμε στην Κορφοξυλιά να δούμε το Σανατόριο της Μάνας που χτίστηκε λίγο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή από την αδελφή του Παύλου Μελά. Το Σανατόριο είναι σπάνιο είδος Νοσοκομειακής Αρχιτεκτονικής και φιλοξενούσε πάσχοντες από φυματίωση γιατί πίστευαν ότι το ορεινό κλίμα προσφερόταν για Ανάρρωση. Το έργο άρχισε το 1925 και μπήκε σε λειτουργία το 1928 ενώ 10 χρόνια αργότερα το σανατόριο άρχισε να εγκαταλείπεται μετά και την θεραπεία της νόσου ενώ την κατοχή λεηλατήθηκε.

Ώρα τώρα για φαγητό στο χωριό Μαγούλιανα που είναι σε υψόμετρο 1367 μέτρων και είναι το ψηλότερο κατοικημένο χωριό της Πελοποννήσου και ένα από τα ψηλότερα της Χώρας. Το χωριό είναι μέσα στα πλατάνια και το όνομα που φέρει είναι μοναδικό στην Ελλάδα, ενώ διέκρινα και 2 εκκλησίες μέσα στο χωριό με 2 πολύ ψηλά και πολύ όμορφα καμπαναριά. Σε ένα από τα ταβερνάκια του, φάγαμε πολύ καλό και σχετικά φτηνό φαγητό. Αφού γεμίσαμε το στομάχι ξεκινήσαμε και μέσω Ελάτης είπαμε να πάμε στη Στεμνίτσα.

Περάσαμε από τον ομφαλό της Πελοποννήσου, από την καρδιά του Μαινάλου, μέσα από μια πανέμορφη διαδρομή γεμάτη έλατα που δεν χορταίνει το μάτι του ανθρώπου και το μόνο που σκέφτεσαι εκείνη την στιγμή είναι πως σε λίγες ώρες το όνειρο τελειώνει και γυρνάω Αθήνα. Αυτό όμως που πολύ με λύπησε ήταν ότι βρήκαμε χιόνι αλλά παρά το καταχείμωνο ήταν πολύ λίγο, δείγμα και αυτό των καιρών μας. Νύχτα φθάσαμε στην όμορφη Στεμνίτσα που ακόμη καλά κρατεί και διατηρεί την παραδοσιακή της μορφή με τα πέτρινα σπίτια, τις κεραμιδοσκεπές και τα καλντερίμια. Εδώ βγήκαν οι καλύτεροι καμπανάδες ενώ είναι γνωστή για τους σιδηρουργούς, τους ασημικούς και τους χρυσοχόους της. Το όνομα του χωριού είναι σλάβικο και αφού κάναμε και τα ψώνια μας σε ασημικά και σε φανταστικά γλυκά που παρασκευάζονται εκεί πήραμε αργά το βράδυ τον δρόμο της επιστροφής στην τσιμεντούπολη…

Θειά μου Νικολάκαινα, συ δεν το’ πραξες καλά
τέτοια κόρη που’ χεις σκύλα,
και την έστειλες για ξύλα.

Το κοπέλι στο καρτέρι
την επιάνει από το χέρι
τράβα γω και τράβα εκείνη,
δίνει ο Θεός και πέφτ’ εκείνη,
πάνω εγώ από κάτω εκείνη.

Τη φιλώ στο κούτελο
«Α στο διάολο, κούτσουρο»
τη φιλώ και στο λαιμό
«Α στο διάολο από δω»

«Κόρη μ’ πόσο σ’ αγαπώ,
που’χεις το λαιμό χυτό,
που’ χεις τα μαλλιά μετάξι,
και πλεγμένα με την τάξη»

Τη χαϊδεύω, τη φιλώ
«Μα γω τέτοια τ’ αγαπώ»
Και μου λέει:
«Παρακάτω, από το λαιμό πιο κάτω»

Και της πιάνω τα βυζά, μου λέει:
«Μου’ ρθ αραθυμιά»
Και μου λέει:
«παρακάτω, από τα βυζά πιο κάτω»

Την πιάνω από τον αφαλό
«Παρακάτω βρε τρελό»
και την πιάνω από το γόνα
«Ατζαμής μου λεει εισ’ ακόμα»

Πιάνω της τα γόνατα
«Κάνεις και καμώματα»
και της τα σηκώνω απάνω,
τη ρωτάω τι να κάνω

και μου λέει:
«Παραπάνω, απ’ τα γόνατα πιο πάνω»
και την πιάνω απ’ το μερί
«Να, κοντεύει να το βρει»
και μου λέει:
«Παραπάνω, από το μερί πιο πάνω»

Ανάμεσ’ από το μερί,
βλέπω τούρκικο τζαμί,
μπαίνει ο χότζας μες στη μέση
με το κόκκινό του φέσι,
μια κοιλιά χτυπάει την άλλη,
γίνεται χαρά μεγάλη.